महाराष्ट्रातील मराठवाडा प्रदेशातील जवळपासच्या अजिंठा लेण्यांसह एलोरा लेणी पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आणि भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण अंतर्गत संरक्षित स्मारक आहेत.एलोरा, ज्याला वेरूल किंवा एल्युरा देखील म्हणतात, प्राचीन नाव एलापुराचा छोटा फॉर्म आहे.
एलोरा लेणी आर्किटेक्चरचे महत्त्वाचे स्थळ आहे, जे अजिंठा लेण्यापासून १०० कि.मी. अंतरावर आहे.
येथे 34 लेणी आहेत.
5 ते 11 शतके दरम्यानच्या काळात या लेण्यांचा संच बुडविला गेला विविध समाज द्वारे विदर्भ, कर्नाटक आणि तामिळनाडू येथून. अजंठा लेण्यांप्रमाणेच हे नवीन आहे.
अजिंठामधील काही मनमोहक लेण्या आहेत.
गुहा क्रमांक 10 ही बौद्ध चैत्य गुहा आहे ज्याला बौद्ध धर्माचंद्र मुद्रामध्ये विष्णवकर्मा लेणी म्हणून ओळखले जाते. त्याच्या पाठीवर बोधीचे झाड कोरले गेले.
गुहा क्रमांक 14 ला "रावण की खाई" असे म्हणतात.
गुहा क्रमांक 15 हे दशावतार मंदिर आहे.
गुहा क्रमांक 16 कैलास मंदिर जे भगवान शिव यांना समर्पित आहे, तेथे कैलाशा मंदिराच्या भिंतीवर एक शिल्प आहे ज्यामध्ये रावण थरथर कापत कैलाशाचे चित्रण आहे. हे भारतीय शिल्पातील उत्कृष्ट नमुनांपैकी एक मानले जाते.
माहिती संदर्भ - Book indian art and culture

